Bir Şema Terapi seansı genellikle 45-50 dakika sürer. Terapinin toplam süresi ise sorunun derinliğine ve bireyin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterir. Kısa süreli terapilerden farklı olarak, Şema Terapi daha derinlemesine bir çalışma gerektirdiğinden genellikle orta veya uzun süreli bir terapi olarak kabul edilir. Süreç, birkaç aydan bir veya iki yıla kadar yayılabilir.

Eğer hayatınızda benzer olumsuz senaryoların sürekli tekrarlandığını hissediyorsanız — örneğin “Neden hep aynı tür insanları hayatıma çekiyorum?” diye düşünüyorsanız — Şema Terapi sizin için etkili bir yaklaşım olabilir. İlişkilerinizde yoğun terk edilme korkusu, güvensizlik ya da kendinizi hep veren tarafta bulma eğilimi yaşıyorsanız, bu terapi bu kalıpların kökenine inmeye yardımcı olur. Kendinizi sık sık değersiz, kusurlu ya da diğer insanlardan farklı hissetmek, duygularınızı tanımakta ve ifade etmekte zorlanmak gibi durumlar da Şema Terapi’nin odaklandığı alanlardandır. Ayrıca, geçmişte denediğiniz geleneksel terapi yöntemlerinden yeterince fayda görmediyseniz, Şema Terapi alternatif ve derinlemesine bir yol sunabilir.

Şema Terapi, yalnızca konuşmaya dayalı bir yöntem değil; yapılandırılmış ve derinlemesine teknikler içeren bütüncül bir yaklaşımdır. Terapi süreci genellikle üç temel aşamada ilerler. İlk olarak, değerlendirme aşamasında terapist çeşitli ölçekler ve görüşmeler yoluyla sizin uyumsuz şemalarınızı ve bu şemalarla başa çıkma şekillerinizi belirler. Ardından farkındalık kazandırma süreci başlar; bu aşamada şemalarınızın bugünkü düşünce, duygu ve ilişkilerinizi nasıl etkilediğini anlamaya başlarsınız. Son olarak değişim aşamasında, terapist dört temel teknik grubunu kullanarak bu şemaların etkisini azaltmayı hedefler. Duygusal teknikler (örneğin imgeleme ve sandalye tekniği), bilişsel yeniden çerçeveleme, davranışsal denemeler ve en önemlisi, "sınırlı yeniden ebeveynlik" adı verilen terapötik ilişki ile çocuklukta karşılanmamış duygusal ihtiyaçlar güvenli bir ortamda ele alınır. Bu yönüyle Şema Terapi, kalıcı ve derin dönüşümler sağlayabilen güçlü bir terapi yöntemidir.

Her iki terapi yaklaşımı da bilişsel ve davranışsal tekniklere dayanır, ancak odaklandıkları alanlar ve terapötik yaklaşımları açısından belirgin farklar içerir. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), daha çok “şimdi ve burada” yaşanan semptomlara odaklanır ve genellikle kısa süreli, yapılandırılmış bir müdahale sunar. Şema Terapi ise sorunların kökenine inmeyi hedefler; özellikle çocukluk döneminde gelişen kalıcı düşünce ve duygu kalıplarına (şemalara) yoğunlaşır. Duygusal yaşantıların ele alınışı açısından da fark vardır: Şema Terapi, imgeleme ve sandalye çalışmaları gibi duygusal tekniklere BDT’ye kıyasla çok daha fazla yer verir. Terapötik ilişkide de farklılık görülür; BDT'de terapist daha çok bir rehber rolündeyken, Şema Terapi'de terapist danışanın geçmişte karşılanmamış duygusal ihtiyaçlarını sınırlı ve kontrollü bir şekilde telafi eden, “yeniden ebeveynlik” rolünü üstlenir. Bu nedenle, Şema Terapi özellikle kronik, tekrarlayan ve kişilik yapısıyla ilişkili sorunlar için daha uygun bir terapi türüdür.